Yurttaşın kemerinde delik kalmadı: Hesabın içinden çıkılamıyor

2024’te açlıkla mücadele eden emekliler, 2025’i de aynı geçirecek. Milyonlarca emekli 14 bin 469 TL’lik sefalet ücretinde eşitlendi. AKP, sermaye çevrelerinin işaretiyle halkı yoksulluk batağına itti. Ücretiyle geçinenler beslenmeyi bile karşılayamıyor.

AKP iktidarı bir kez daha emeğiyle geçinen milyonlara “Evden çıkma, açlıktan öl” dedi. En düşük emekli aylığı 14 bin 469 lira oldu.

Böylece 2024’ün tamamını açlık ve yoksulluğa isyanla geçiren emekliler için 2025’in krizin derinleştiği bir yıl olacağı kesinleşti.

Emekliler için, "hesabın içinden çıkmak" imkansız hale geldi. Dengeli ve sağlıklı beslenmeyi dahi karşılayamayan aylıklarla ulaşım, barınma, sağlık hizmetlerine erişim gibi harcamalar tamamen hayal oldu.

EMEKLİ SEFALETTE EŞİTLENDİ

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, en düşük emekli aylıklarının yeni seviyesini açıkladı. Kök aylığı düşük olduğu için bir önceki sınırın altında kalan emekliler ile zamlı aylıkları da bu tutardan düşük emekliler, 14 bin 469 lirada eşitlendi. Emekliye refah payı da verilmedi. Bu aylık seviyesi ile 4 milyon olan en düşük aylığa mahkûm edilen emekli sayısı da yükseldi. TÜİK’in açıkladığı 6 aylık TÜFE’ye göre belirlenen enflasyon farkı, emeklinin gıda enflasyonunu dahi karşılamaktan uzak kaldı. DİSK-ar, TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamayla emeklilerin gıda enflasyonunun yüzde 60 seviyesinde olduğunu açıklamıştı. Daha cebe girmeden açlık sınırının altında kalan aylıklar ile temel gıda harcamaları arasındaki makas da derinleşmeye devam ediyor.

Sermaye çevrelerinin talebi ve Orta Vadeli Program’a uygun biçimde milyonlar açlığa mahkûm edilmişti. Yurttaşların 2025’i geçireceği ücretleri belli oldu. Yaklaşık 7 milyon asgari ücretli ve aileleri, tüm yılı yüzde 30’luk zamla 22 bin 104 lira olan maaşla geçirecek. Memur ve memur emeklilerinin maaş artış oranı da 11,54 oldu. Bu oranla en düşük memur maaşı 40 bin 659 lira oldu. En düşük emekli aylığı ise 14 bin 469 oldu. Geçtiğimiz yıl temmuz ayında 12 bin 500 lira olan en düşük aylık, yüzde 15,75 artış ve yalnızca 25 kuruşluk yuvarlama ile bu tutara ulaştı. Emeklilerin, en düşük aylığı 14 bin 469 lira seviyesinden alabilmesi için yasal düzenleme gerekiyor. Düzenlemenin ocak ayı aylık ödemelerine yetişip yetişmeyeceği ise henüz belli değil.

Resmi enflasyon oranlarında yapılan artışla milyonların cebine yalnızca TÜİK’in hesapladığı ve daha 2025’in ilk dakikalarında eriyen enflasyon farkı girecek. Milyonlarca yurttaş bu yılı da sefalet ücretleriyle geçinme mücadelesi vererek geçirecek.

∗∗∗

İPA BAŞKANI BUĞRA GÖKCE;

İstanbul'daki 4 milyon 827 bin haneden 811 bininin, sadece emekli aylığı ile geçindiğini açıkladı. En düşük emekli aylığı ile geçinmeye çalışan en az 465 bin hane var. Emekliler açlık koşullarından daha kötü koşullarda yaşıyor. Gökce'nin hesaplamasına göre, emeklilerin sayısı artmasına rağmen bütçeden aldıkları pay ise her dönede giderek düştü. 2009-2024 döneminde emekli sayısı yüzde 85,3 artarken emeklilerin bütçeden aldığı pay yüzde 2,7 düşerek yüzde 15,6'ya geriledi.

∗∗∗

• Kamuda istihdam edilen kişilerin sayısı: 5,3 milyon

• İşçi olarak 4-a kapsamında çalışan sayısı: 17 milyon

• Emekli aylığı alanların sayısı: 17 milyon

∗∗∗

∗∗∗

DİĞER TEMEL İHTİYAÇLARA AYLIK NE KADAR HARCANIYOR?*

• Türk-İş Aralık ayı hesaplaması: 47 bin 592 TL

• BİSAM Kasım ayı hesaplaması: 51 bin 557 TL

• BES-AR Aralık ayı hesaplaması: 49 bin 473 TL

*(Ulaşım, barınma, eğitim ve sağlık vb.)

∗∗∗