Yoksulluğun mimarı oldular

AKP iktidarları döneminde sosyal yardıma muhtaç olanların sayısı rekor kırarken yoksulluk kalıcı hale geldi. Son 13 yılda gıda yardımı alan kişi sayısı yüzde 401, yoksul çocuk sayısı 5 kat arttı.

Türkiye’de derin yoksulluk koşullarında yaşayan hane sayısı yıllar içinde endişe verici boyutlara ulaştı. AKP iktidarı, “yoksullukla mücadele” vaatlerinde bulunarak yarattığı ekonomik buhranın üstünü sosyal yardımlarla kapatmaya çalıştı. Ancak, veriler yoksulluğun geniş kitlelere yayıldığını ortaya koydu. Yaşamını sadece sosyal yardımlarla idame ettirebilen hane sayısı 4 milyon 262 bin kişiye ulaşırken son 13 yılda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından gıda yardımı alan kişi sayısı yüzde 401 arttı.

Son yıllarda durmadan yükselen enflasyon ve ağır vergi yükü karşısında vatandaş, giderek yoksullaştı. İktidar, “yoksullukla mücadele” vaatlerinde bulunsa da yoksulluk koşullarında yaşayan hane sayısı katlanarak arttı. Eski Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık görevde bulunduğu 2021 yılında, 2002 yılında hayatını sosyal yardımlarla idame ettiren hane sayısının 1 milyon kişi olduğunu paylaşmıştı. Bu sayı, 2024 yılında yüzde 357 artarak, 4 milyon 574 bin 684’e çıktı. İktidar, yarattığı ekonomik buhranın üstünü sosyal yardımlarla kapatmaya çalışırken bu yardımlarla övünülmesi de dikkati çekti.

Yoksulluğun en çarpıcı tablolarından biri de ailesi tarafından en temel ihtiyaçları dahi karşılanamayan çocukların sayısı oldu. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın faaliyet raporlarına göre, aile ve yakınları yanında desteklenen çocuk sayısı, son 13 yıl içinde yaklaşık beş kat artarak 34 bin 982’den 170 bin 317’ye yükseldi.

YARDIMLAR YETERSİZ

Öte yandan, maddi yetersizlikler nedeniyle çocuklarını okula gönderemeyen ailelere sağlanan “Şartlı Eğitim Yardımı” kapsamında 2011 yılında her ay ilköğretim öğrencilerine 35, ortaokul öğrencilerine de ortalama 55 lira verildi. Ancak, enflasyonda ciddi artışlar görülmesine rağmen 2024 yılında bu yardımlarda cüzi artışlar yapıldı. İki ayda bir ilköğretim öğrencilerine ortalama 100, ortaöğretim öğrencilerine ise ortalama 150 lira verildi ancak 2024 yılında bir defterin fiyatı 100 liraya dayandı.

Bakım desteği alan çocuk sayısı

2014: 73 bin 164
2015: 93 bin 256
2016: 111 bin 880
2017: 138 bin 584
2018: 161 bin 888
2019: 173 bin 11
2020: 129 bin 422
2021: 140 bin 275
2022: 157 bin 248
2023: 164 bin 995
2024: 170 bin 317

4 MİLYON VATANDAŞ GIDA YARDIMI ALIYOR

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yapılan sosyal yardımlara yönelik talep her geçen yıl arttı. Bu kapsamda 2011 yılında 849 bin 303 olan gıda yardımı alan aile sayısı, son 13 yılda yüzde 401 ornında bir artış göstererek 4 milyon 262 bine ulaştı. Bu artış, yoksulluğun derinleştiğini ve sosyal yardıma bağımlı nüfusun hızla genişlediğini bir kez daha ortaya koydu. Benzer şekilde aşevi yardımı alan kişi sayısı da 30 bin 131’den yaklaşık iki kat artarak 65 bin 414’e tırmandı. Barınma yardımı alan hane sayısında ise daha da çarpıcı bir artış yaşandı. 2011 yılında 3 bin 469 haneye barınma yardımı yapılırken bu sayı 2024 yılında yüzde 516’lık artış gösterdi. Sayı 21 bin 380’e kadar yükseldi. Artan sosyal yardım rakamları, iktidarın yoksulluğu önleyemediğini ve yardım politikalarının geçim aracı haline geldiğini gözler önüne serdi.

Nefes