Tuşpa/Van Kalesi, Van Tarihi Kenti ve Höyüğü, Türkiye’
nin Doğu Anadolu Bölgesi’ nde bulunan Van iline 5 kilometre uzaklıkta, Van Gölü
kıyısında yer almaktadır. Van Kalesi, M.Ö. 840 – 825 yılları arasında Urartu
Krallığı döneminde Lutipri' nin oğlu Sarduri tarafından kurulan, blok halinde
bulunan taşlar ile inşa edilen tarihi kaledir. Dönemin Urartu başkenti Tuşpa’
yı gören hakim bir konumdadır. Kale 1800 metre uzunluğunda, 80 metre
yüksekliğinde 120 metre genişliğindedir. Tuşpa antik kentindeki Van Kalesi, Urartu
mimari örnekleri arasındadır. En parlak dönemini Urartular döneminde
yaşamıştır. Yapılan arkeolojik kazılar sonucunda harabe kalıntılarının da
incelenmesiyle birlikte tarihi Orta Çağ dönemlerine kadar uzanmaktadır. Kalenin
saldırılara karşı değil daha çok bölge kontrolünü sağlamak amacıyla inşa
edildiği düşünülmektedir. Ahameniş İmparatorluğu dönemine
ait Serhasin kitabesi yazıtları ve höyükde yapılan arkeolojik kazı
çalışmaları sonucunda eski dönemlere tarihlenen mezar kalıntıları bulunmuştur.
Tuşpa/Van Kalesi, Van Tarihi Kenti ve Höyüğü, 2016 yılında Türkiye’nin UNESCO
Dünya Mirası Geçici Listesindeki Alanları’ na dahil edilmiştir.