Home
19 Mayıs 2025 ( 1 izlenme )
Reklamlar

Kurtuluş ve kuruluşa giden yolda ilk adım


Ulu Önder Atatürk, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkarak milli mücadeleyi başlattı. Vatan toprağının emperyalist güçler tarafından parçalanmasına ‘dur’ dedi. Kurtuluş Savaşı sonrası Türkiye Cumhuriyeti’ni kurarak bu millete çağdaş bir devleti miras bıraktı.



19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramımız kutlu olsun... Atatürk 106. yıl önce bugün, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktı. İşgal altındaki Anadolu’da eşi benzeri olmayan bir kurtuluş mücadelesi başlattı. Bir millet küllerinden yeniden doğdu... O tarihi gün, Ulu Önder’in vatanı emanet ettiği gençlerin bayramı oldu. 106 yıl önce başlattığı mücadeleyle bağımsızlığımızı ve egemenliğimizi ebedi kılan, bize bu toprakları vatan yapan Ulu Önder Atatürk ve kahraman silah arkadaşlarını saygı, sevgi ve minnetle anıyoruz…

GELDİKLERİ GİBİ GİDERLER

Birinci Dünya Savaşı’ndan yenik çıkan Osmanlı Devleti’nin imzaladığı 1918 Mondros Mütarekesi sonrasında ülkemizin birçok bölgesi düşman işgaline uğramış vaziyetteydi. Ancak Anadolu’ya düşman kuvvetleri henüz girememişti. Memleketin dört bir yanında bu işgallere karşı halk direniş göstermekteydi. Mustafa Kemal, yıllarca birçok farklı cephede aralıksız savaşmak zorunda kalmış, her şeyini kaybetmiş, toprakları düşman tarafından işgal edilmiş, yorgun ve yoksul bir milleti ayağa kaldırmayı başardı. Milleti, “Ya istiklal, ya ölüm” parolası altında birleştirmek, Kuvay-ı Milliye çatısı altında toplamak kolay olmadı. “Çanakkale Kahramanı” olarak bütün dünyanın tanıdığı Mustafa Kemal, kurtuluş mücadelesinin ön hazırlığını İstanbul’da yaptı. 1. Dünya Savaşı’nda gönderildiği son cephe Suriye’den 13 Kasım 1918’de İstanbul’a döndü. Boğaz’da kenti işgal eden düşman donanmasını gördü. Yanındaki yaveri Cevat Abbas Gürer, bu manzara karşısında gözyaşlarını tutamadı. Mustafa Kemal Atatürk ise İstanbul Boğazı’na bakıp kararlılıkla “Ağlama çocuk, geldikleri gibi giderler” dedi.

Bu söz Kurtuluş Savaşı’nın ilk işaret fişeği oldu. İstanbul’da çeşitli temaslarda bulunan Atatürk, vatanı kurtarmak için Anadolu’ya geçme kararı aldı. Ulu Önder’in 9. Ordu Müfettişi olarak Anadolu’ya atanması planlarını hayata geçirmek için önemli bir fırsattı. Atatürk, bu görevi kabul etti. Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşlarını Samsun’a götürmek için Bandırma Vapuru ayarlandı. Geminin kaptanlığına İsmail Hakkı atandı. Hazırlıklar tamamlandı, Atatürk ve silah arkadaşları, Samsun’a doğru yola çıktı. Tarih: 16 Mayıs 1919 idi…

4 YILLIK SAVAŞ VE BAĞIMSIZLIK

Ulu Önder ve beraberindekiler, üç gün süren yolculuktan sonra 19 Mayıs’ta Samsun’a ulaştı. Tütüncü İskelesi’ne ilk adımı attıklarında vatan harap haldeydi. Ve asıl önemli yolculuk şimdi başlıyordu. Vatanı düşman işgalinden kurtarmak, bağımsız ve çağdaş bir ülke kurmak için mücadele zamanıydı. Atatürk, Erzurum ve Sivas kongreleriyle tüm milleti bağımsızlık ateşi etrafında birleştirdi. Önce vatanı düşmandan temizledi, sonra tüm dünyanın parmakla gösterdiği çağdaş Türkiye Cumhuriyeti’ni kurdu. İstanbul’da düşman donanmasına bakarken söylediği o sözü gerçek kıldı: Geldikleri gibi gittiler… Milli Mücadele sonunda 29 Ekim 1923’te kurulan Türkiye Cumhuriyeti, bu yıl 102. yaşına giriyor.

Kurtuluş ve kuruluşa giden yolda ilk adım - Resim : 1

Atatürk, Samsun’a çıktığı günkü genel görünüşü Nutuk’ta şöyle anlattı:

“Osmanlı İmparatorluğu’nun içinde bulunduğu topluluk Birinci Dünya Savaşı’nda yenilmiş, Osmanlı ordusu her yanda zedelenmiş, koşulları ağır bir ateşkes antlaşması imzalanmış. Büyük savaşın uzun yılları boyunca millet yorgun ve yoksul bir durumda. Milleti ve ülkeyi büyük savaşa sürükleyenler, kendi hayatlarının kaygısına düşerek yurttan kaçmışlar. Padişah Vahdettin soysuzlaşmış, kendini ve yalnız tahtını koruyabileceğini umduğu alçakça önlemler araştırmakta. Damat Ferit Paşa’nın başkanlığındaki hükümet güçsüz, onursuz, korkak, yalnız padişahın isteklerine uymuş, onunla birlikte kendilerini koruyabilecek herhangi bir duruma boyun eğmiş. Ordunun elinden silahları ve cephanesi alınmış ve alınmakta... Birliklerin savaşçı erleri terhis edilmiş...

İtilaf devletleri ateşkes antlaşması hükümlerine uymayı gerekli görmüyorlar. Uydurma nedenlerle itilaf donanmaları ve askerleri İstanbul’da...

Adana ili Fransızlar; Urfa, Maraş, Antep İngilizlerce işgal edilmiş durumda... Antalya ile Konya’da İtalyan birlikleri; Merzifon’la Samsun’da İngiliz askerleri bulunuyor. 15 Mayıs 1919’da bulmasıyla Yunan ordusu İzmir’e çıkarılıyor. Bundan başka yurdun dört bir bucağında Hıristiyan azınlıklar, gizli, açık, özel istek ve amaçlarının elde edilmesine, devletin bir an önce çökmesine çaba harcıyorlar...”

Beşiktaş Kulübü önerdi ‘Gençlik Bayramı’ oldu

Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı ilk defa 1926 yılında ‘Gazi Günü’ adı altında Samsun’da kutlandı, 24 Mayıs 1935’te Atatürk Günü adı altında resmiyet kazandı. Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün girişimleriyle Fenerbahçe Stadı’nda kutlanan bu ilk 19 Mayıs, Galatasaray ve Fenerbahçeli yüzlerce sporcunun da katılımıyla bir spor günü haline geldi. Bu organizasyondan bir süre sonra yapılan Spor Kongresi’nde söz alan Beşiktaş Kurucu Üyesi Ahmet Fetgeri Aşeni, Atatürk Günü’nün tüm gençliğe mal edilebilmesi için “19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı” adı altında her yıl yapılmasını teklif etti. Kongrede oylanan bu öneri kabul edildi ve Atatürk’ün de onayıyla yasalaştı. Atatürk’ün 100. doğum yıldönümü olan 1981’den sonra da “Gençlik ve Spor Bayramı”nın adı “Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı” olarak değiştirildi.

‘Uğursuz bir idam’dan bağımsız Türkiye’ye

Türk yurdunu parçalayan Sevr’i Atatürk, “Türk milleti için uğursuz bir idam kararnamesi” olarak gördü ve yırtıp attı. 3 yıl sonra imzalanan Lozan Barış Antlaşması, tam bağımsız ve egemen Türkiye’nin tapusu oldu.

SEVR’E GÖRE TÜRKİYE

Batı Anadolu, Doğu Trakya ve Ege adaları Yunanistan’a, Rodos ve 12 Ada İtalya’ya bırakılacak. Güneybatı Anadolu İtalya’ya ait olacak. Doğu Anadolu’da bağımsız Ermenistan, Güneydoğu’da özerk Kürdistan kurulacak. Irak ve Musul İngiltere’ye bırakılacak. Antakya, Adana, Antep, Urfa dolayları Fransa’ya kalacak.

LOZAN’A GÖRE TÜRKİYE

Hatay dışında bugünkü Türkiye’nin haritası Lozan’da çizildi. Hatay da 1939’da Türkiye’ye katıldı. Lozan’a göre İstanbul ve Çanakkale boğazlarında Türk askeri bulunmayacaktı. Bu koşul da 1938 tarihli Montrö Antlaşması ile ortadan kaldırıldı.

TERÖR örgütü PKK’nin son açıklamaları ile Sevr ve Lozan Antlaşmaları gündemin en çok konuşulan konuları haline geldi. Sevr Antlaşması 10 Ağustos 1920 tarihinde Osmanlı ile İtilaf devletleri arasında imzalandı. Mustafa Kemal onu “Türk milleti için uğursuz bir idam kararnamesidir” diye tanımladı. Çünkü antlaşma Türk bağımsızlığını tamamen tehlikeye atan ve Anadolu topraklarının başka devletlerce paylaşıldığı bir antlaşmadır. Osmanlı’ya işgal altındaki İstanbul ve Kuzey Batı Anadolu’yu bırakan belgeyi Türkiye Büyük Millet Meclisi reddetti. Kurtuluş Savaşı zafere ulaştıktan sonra 24 Temmuz 1923’te Lozan Barış Antlaşması imzalandı. Atatürk, Lozan’ı “Bu antlaşma, Türk ulusuna karşı yüzyıllardan beri hazırlanmış ve Sevr Antlaşması ile tamamlandığı sanılmış büyük bir yok etme girişiminin yıkılışını bildirir bir belgedir. Siyasi bir zafer eseridir” sözleri ile anlatmıştır. Lozan Konferansı, son Osmanlı Padişah Vahdettin’in kaçışından üç gün sonra 20 Kasım 1922’de İsviçre’nin Lozan kentinde başladı.

GÖRÜŞMELER 8 AY SÜRDÜ

Katılımcı olarak İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan, Japonya, Romanya, Sırbistan; Boğazlar konusunda SSCB, Bulgaristan; belli konular için Belçika, Portekiz ve gözlemci olarak ABD vardı. Karşı cephede ise bir tek Türkiye bulunuyordu. Heyetin başında da İsmet (İnönü) Paşa vardı. 8 aylık zorlu görüşmeler sonunda 143 maddelik Lozan Barış Antlaşması, 24 Temmuz 1923’te imzalandı. Lozan, her türlü kapitülasyona son vererek “tam bağımsız” Türkiye Cumhuriyeti’nin ve “Türk Ulus Devleti”nin temeli, kurucu belgesi ve tapusudur. Bu antlaşma; batı karşısındaki Türk geri çekilişini Edirne önlerinde durduran, emperyalizmin bölünmüş, parçalanmış Türkiye hayalini bitiren, milletlerarası bağımsızlık belgesini eline aldığı, “Bağımsız” ve “Egemen” bir devlet olarak resmen tanınmasını sağlayan ve 102 yıldır hala geçerli olan dünyadaki tek antlaşmadır.

Nefes

Önerilen Videolar

Reklamlar

Bunlar da İlginizi Çekebilir

İşte son anket sonuçları: Yeni parti en çok kimin oyunu alacak? İstanbul Sözleşmesi yaşatır mı? MasterChef 2024 yer alan Ezgi Yıldırım, Emekliler için Cumhuriyet İkramiyesi ne kadar olacak? TÜED'den açıklama