KKM, 60 milyar doları yuttu gitti

Kur Korumalı Mevduat (KKM) ile heba edilen 60 milyar dolarla 40 tane Osmangazi köprüsü, 7.5 tane Kuzey Marmara ve 6 tane İstanbul-İzmir Otoyolu yapılabilirdi.

Kur Korumalı Mevduat (KKM) yürürlüğe girdiği 21 Aralık 2021’den bugüne kadar geçen 44 ayın ardından ülkeye büyük bedel ödeterek sonlandırıldı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yaptığı açıklamada, KKM hesap açma ve yenileme işlemlerinin sona erdirildiğini duyurdu.

Buna göre, 23 Ağustos 2025’ten itibaren yeni KKM hesapları açılamayacak, mevcut hesaplar yenilenemeyecek. KKM, uygulanmaya başladığı günden bugüne dek servet transferine neden olduğu ve Hazine ile TCMB’yi zarara uğrattığı gerekçesiyle eleştiri oklarına hedef olmuştu. KKM’nin yol açtığı zararın 60 milyar doları aştığı hesaplanıyor.

40 KÖPRÜ YAPILABİLİRDİ

KKM ile heba edilen 60 milyar dolarla maliyeti 1.5 milyar dolar olan Osmangazi köprüsünden 40 tane yapılabilirdi. 463 kilometre uzunluğundaki Kuzey Marmara Otoyolu’nun maliyeti 8 milyar dolardı. 60 milyar dolarla 7.5 tane Kuzey Marmara Otoyolu yapılabilirdi.

Aynı parayla yaklaşık 426 kilometre uzunluğunda olan ve 11 milyar dolara mal olan İstanbul-İzmir Otoyolu’ndan 6 tane yapılabilirdi. Ekonomistlere göre, KKM, ekonomideki “güven krizi”ni büyüttü.

KUR 13 LİRADAN 41 LİRAYA ÇIKTI

KKM, Nurettin Nebati’nin Hazine ve Maliye Bakanı olduğu Aralık 2021 döneminde düşük faiz politikası nedeniyle hızlı yükselişe geçen döviz kurlarını dizginlemek amacıyla devreye alınmıştı.

TL mevduatlarını döviz kuru riskine karşı korumayı hedefleyen KKM, Türk Lirası’na olan güveni sağlamak için vadeli TL mevduat hesaplarına yatırılan paranın kur farkı nedeniyle değer kaybı yaşaması halinde çıkan zarar Hazine veya TCMB tarafından karşılandı.

KKM’nin başladığı dönemde dolar 13 TL seviyesindeyken KKM’nin bitirildiği tarihte 41 lirayı aştı. KKM’nin kamu bütçesinde 2023 sonunda 819 milyar TL’lik zarara yol açtı. KKM hesapları son iki yılda kademeli olarak azaldı ve 15 Ağustos 2025 itibarıyla 11 milyar dolara kadar geriledi.

CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, KKM’nin sonlandırılmasıyla ilgili, bir avuç zenginin ihya edildiğini vurguladı. Emir, “60 milyar dolar 4 yıl boyunca milletin sırtına yüklendi. Devletin bağışlar dahil 6 Şubat için yaptığı harcama 2.6 trilyon liraydı. KKM tek başına bunun yüzde 88’i kadar. 2024’te 16 milyon 678 bin emeklimizin bir yıllık maaşının yüzde 87’si ödenirdi” dedi.

FİNANSAL İSTİKRAR GÜÇLENECEK

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, KKM’nin sona ermesine ilişkin yaptığı açıklamada, “Programımızın önemli hedeflerinden birine daha ulaştık. KKM uygulaması sona erdi. Zirve seviyesi 143 milyar dolar olan KKM bakiyesi uyguladığımız program sayesinde iki yıldır kesintisiz azalarak 15 Ağustos itibarıyla 11 milyar dolara geriledi. Önemli bir koşullu yükümlülük olan KKM’nin sonlanmasıyla finansal istikrar daha da güçlenecek” dedi.

BENZER YANLIŞLARI YAPMA İNADI

İktisatçı Mahfi Eğilmez, KKM’nin zararının toplumu pek çok yönden etkilediğini dikkat çekerek “KKM kalktı ve bundan sonra böyle zarar olmayacak diye düşünebiliriz ama ne yazık ki kazın ayağı öyle değil. KKM’yi kaldırabilmek için bu kez carry trade yolu açıldı. KKM, üç yıl sekiz ay sonra uygulamadan sonra kaldırıldı kaldırılmasına da benzer yanlışları yapma inadını zihnimizden kaldırdık mı orasını bilmiyorum” dedi.

GERÇEK MALİYETİ HESAPLAMAK İMKANSIZ

Prof. Dr. Hakan Kara KKM’nin bitirilmesinin mevcut ekonomi yönetiminin yaptığı en doğru iş olduğunu söyledi. Kara, “KKM’nin maliyeti şu kadar lira bu kadar dolar gibi hesap yapanlar görüyorum. Böyle bir politikanın gerçek maliyetini hesaplamak imkansızdır. Yüksek enflasyon, servet transferi, gelir dağılımdaki bozulma, güven kaybı, ahlaki çürüme, beyin göçü vs.. bunların maddi hesabı yapılamaz” dedi.

Nefes