Jeffrey’den PKK/PYD için üç senaryo

Eski Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, PKK/PYD’nin geleceğini belirleyecek en önemli faktörlerin Türkiye, yeni Şam yönetimi ve ABD'nin tutumu olacağını belirtti.

Jeffrey makalesinde, ABD ile iş birliği içinde bulunan PKK/PYD’nin, Suriye’nin kuzeydoğusunda önemli bir alanı kontrol ettiğini ifade etti. ABD ile birlikte petrol sahaları ve tarım arazileriyle stratejik bir konuma sahip olan PKK/PYD’nin, “bu bölgede sözde özerk bir yönetim inşa etmiş durumda” olduğunu söyleyen ABD’li diplomat, PKK/PYD’nin konumunun Türkiye ile anlaşmazlık içerisinde olduğu için tehlikede olduğunu belirtiyor. İran ve Rusya’nın bölgede etkisinin azaldığını belirten Jeffrey, yeni Şam yönetimi ile Türkiye, ABD ve Arap ülkelerinin işbirliği içerisinde olduğunu ifade etti. ABD’li diplomat PKK/PYD’nin geleceğine ilişkin yeni bir süreç olduğunu kaydetti.

ÜÇ SENARYO

Jeffrey’e göre yeni durumda PKK/PYD için üç temel senaryo bulunuyor. ABD’li diplomat bu senaryoları şöyle ifade ediyor:

“Mevcut statünün korunması: PKK/PYD’nin ABD’nin desteğiyle kuzeydoğu Suriye’deki varlığını sürdürmesi. Bu durumda DEAŞ’a karşı operasyonlar devam edecek, ancak PKK/PYD’nin statüsü Şam yönetimiyle çatışma potansiyeli barındıracak. Washington'un Suriye’deki çıkarlarını koruma çabaları da PKK/PYD’nin geleceği açısından belirleyici olacak.

“Türkiye ile çatışma: Türkiye’nin PKK/PYD’yi zayıflatmaya yönelik olası bir askeri operasyonu, PKK/PYD’nin çöküşüne yol açabilir. Bu senaryo, Washington’u Ankara ve PKK/PYD arasında bir tercih yapmaya zorlayabilir. Böyle bir durumda kuzeydoğuda DEAŞ’la mücadelede zayıflama yaşanabilir ve ABD’nin bölgedeki askeri varlığı sorgulanabilir.

“Şam'a entegrasyon: Suriye Demokratik Güçleri (SDG)’nin omurgasını oluşturan YPG ve PYD’nin, Suriye ordusuna kademeli olarak entegre edilmesi. Bu süreç, tüm taraflar açısından en iyi senaryo olarak görülse de büyük çaba gerektiriyor.”

Jeffrey üçüncü senaryo olan Şam’a entegrasyon planını “en iyi senaryo olarak” yorumluyor. Jeffrey şu ifadeleri kullanıyor:

“Böyle bir gelişme, Ankara ile PKK lideri Öcalan başta olmak üzere örgüt mensupları arasında olası bir yakınlaşmayı teşvik edecek ve daha yeni şekillenmeye başlayan umut verici bir süreci daha da güçlendirecektir.”

‘EN ÖNEMLİ AKTÖR ABD’

ABD’nin Suriye’deki rolünü değerlendiren Jeffrey makalesinde şu ifadeleri kullanıyor:

“SDG'nin izleyeceği yolu etkileyen çeşitli aktörler var, PKK, Türkiye ve yeni Şam hükümeti. Ancak en önemli dış aktör Trump yönetimidir. Trump'ın 47. ABD başkanı olarak yeni yönetimiyle ilgili deneyim eksikliği ve önceki döneminde Suriye'ye yönelik sıklıkla çelişkili yaklaşımları göz önüne alındığında, belirli bir yaklaşım öngörmek oldukça zor olabilir. Ancak Washington'un Suriye'deki pek çok tanımlanabilir çıkarını ilerletmek için çalışacağını varsaymalıyız.

“Daha fazla ilerlemeden önce, tüm sahneyi gölgeleyen güvenlik endişelerini gözden geçirmek önemlidir. Bu kaygıların en önemlisi, İran'ın bugün içinde bulunduğu zayıf konumun sürdürülmesi olabilir. Bunlar arasında, Suriye'de kalan Rus nüfuzunun sınırlandırılması ve DEAŞ’ın kontrol altına alınması ve mümkünse ortadan kaldırılması da yer alıyor. Türkiye ile güçlü ilişkilerin sürdürülmesi, Suriye ve Ortadoğu'daki rolü ve Ukrayna savaşındaki rolü göz önüne alındığında da hayati önem taşıyor.

“Suriye'nin önemi göz önüne alındığında Şam hükümetiyle ilişkilerin geliştirilmesi başlı başına bir amaç olduğu gibi, yukarıda belirtilen güvenlik endişeleri açısından başarıya ulaşmada da önemli bir etkendir. İşleyen bir hükümet ayrıca 12 milyon mülteci ve yerinden edilmiş kişinin evlerine dönmesi için gerekli koşulları yaratabilir; bu da ABD ve diğer bağışçıların mali yükünü önemli ölçüde azaltacaktır.”