Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından, 2025 yılının ilk çeyreğinin işsizlik oranları açıklandı. Buna göre, 15 yaş ve daha yukarı yaştaki işsiz sayısı bir önceki çeyreğe göre azalarak 2 milyon 884 bin kişi olarak gerçekleşti. Azalış 183 bin kişi olarak gerçekleşti.
İşsizlik oranı ise 0,4 puan azalarak yüzde 8,2 olarak gerçekleşti. Bu oran erkeklerde yüzde 6,6 olurken kadınlarda yüzde 11,2 olarak tahmin edildi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, bu sonuçlara ilişkin sosyal medya hesabından şu paylaşımı yaptı:
"Ülkemizin koşullarına uygun ve çağımızın ihtiyaçlarına yönelik birçok uygulamayı hayata geçirmeye devam ediyoruz. Son 25 yılın en düşük seviyesine gerileyen işsizlik oranı, Ulusal İstihdam Stratejimiz doğrultusunda hedeflerimize uygun seyrediyor. İşsiz sayısı, bu yılın ilk çeyreğinde, bir önceki çeyreğe göre 183 bin kişi azalarak 2 milyon 884 bin kişiye geriledi. İşsizlik oranı ise bir önceki çeyreğe göre 0,4 puanlık, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre 0,6 puanlık azalış ile yüzde 8,2 seviyesinde gerçekleşti. İstihdama katkı sağlayan uygulamalarımız, toplumun farklı kesimlerine istihdam yolunu açmakla kalmıyor; gençlerimizi, kadınları, dezavantajlı grupları işgücüne kazandırıyor. Bu çalışmaların neticesi olarak gördüğümüz genç nüfusta işsizlik oranı, ilk çeyrek verilerine göre 0,9 puanlık azalış ile yüzde 15’e geriledi. İstihdam edilenlerin sayısı bu yılın ilk çeyreğinde 32 milyon 389 bin kişi, istihdam oranı ise yüzde 48,9 oldu. İşgücü de aynı dönemde 35 milyon 273 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise yüzde 53,3 olarak gerçekleşti. Ülkemizin yarınlarını tüm paydaşlarımızın desteği ile inşa edeceğiz. Daha fazla üreten, büyüyen, istihdam olanakları artıran Türkiye hedefi için çalışmalarımızı sürdüreceğiz."
İşsizliğin gerilemesinden memnuniyetini dile getiren Işıkhan'ın değinmediği bir başka veri ise tablonun aslında pembe olmadığını gösteriyor.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, "İşsizlik ödeneği halk dilinde ‘işsizlik maaşı’ için müracaatta bulunanların sayısında rekor artış yaşanıyor." diyerek İŞKUR'a artan işsizlik ödeneği başvurularına dikkati çekti.
Erdursun'un paylaştığına göre 2023'te 12 ayda işsizlik maaşı için müracaatta bulunanların sayısı 1 milyon 614 bin 180 iken bu sayı 2024'te 1 milyon 659 bin 922, 2025'in sadece üç ayında ise 953 bin 255 oldu.
GÖRÜLMEMİŞ ARTIŞ
Yani 2024 yılında ortalama aylık 138 bin 326 kişi İŞKUR’a başvururken bu sene ilk üç ayda ortalama aylık başvuru sayısı yüzde 129,5 oranında artarak 317 bin 752 kişiye çıktı.
Erdursun'a göre "bu artış oranı ilerleyen aylarda daha çok artacak gibi gözüküyor."
Diğer yandan işsizlik ödeneği alabilmek için kişilerin bir süre çalışmış olması gerekiyor. Yani işletmeler küçültmeye gidiyor ve işsiz kalanlar aslında uzunca bir süredir aynı iş yerinde çalışan kişiler.
Bu anlamda, işsizlik ödeneğine başvuran kişilerin karşılamak durumunda olduğu şartlara bakmak gerekiyor:
- Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
- Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,
- Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
- Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak.
- İşsizlik ödeneğinin süresi lHizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;
- 600-899 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,
- 900-1079 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,
- Bin 80 ve üzerinde gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün, süre ile işsizlik ödeneği veriliyor.
İŞKUR önünde oluşan bu görünmez kuyruk, ekonomiye dair iyi bir izlenim vermiyor.
