İmamoğlu operasyonu iş dünyasının planlarını altüst etti

İmamoğlu’nun gözaltına alınması sonrası piyasalarda sert dalgalanmalar yaşanırken, şirketler stratejilerini yeniden gözden geçiriyor. Artan belirsizlik nedeniyle birçok şirket planlarını askıya aldı. Faiz indirimlerinin ötelenmesi beklentisiyle finansman maliyetleri hızla arttı.

İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınması sonrası piyasalarda yaşanan sert hareket ve belirsizlikler şirketleri stratejilerini gözden geçirmeye yöneltti.

Piyasalardaki sarsıntının bilançolarda yaratabileceği olası tahribat nedeniyle acil risk değerlendirme toplantıları yapan bazı şirketler risk seviyelerini 2-3 kademe yükseltme yoluna giderken; artan borçlanma maliyetleri de bazı şirketleri yatırım planlarını askıya almaya yöneltti.

İş dünyasında özellikle TCMB'nin faiz indirimlerinin öteleneceği beklentisi ile maliyet artışı ve finansman endişeleri öne çıkıyor.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan karşısında en güçlü aday olarak görülen İmamoğlu'nun 19 Mart'ta gözaltına alınması ile başlayan süreçte TL varlıklara sert satış gelmiş, artan protesto gösterileri ile gözaltı ve tutuklamalar ise endişe ve belirsizliği daha da tetiklemişti.

Süreçte dolar/TL rekor seviye olan 42 liraya kadar yükselirken, Merkez Bankası'nın döviz satışının da etkisiyle sonrasında yeniden 38'li seviyelere indi.

Merkez Bankası geçen hafta takvimde olmayan bir toplantı ile gecelik vadede borç verme faiz oranını iki puan artırarak yüzde 44'ten yüzde 46'ya çıkardı.

Morgan Stanley TCMB'nin faiz indirimlerini Haziran ayına kadar rafa kaldırmasını beklerken; Goldman Sachs tarafından yayımlanan raporda TCMB'nin repo faizini önce 350 baz puan artırmasını beklediğini, tekrar indirim sürcine girilmesinin biraz zaman alacağını belirtti.

'SIKINTILI BİR SÜRECE GİRİLDİ'

TOBB Konfeksiyon ve Hazır Giyim Meclisi Başkanı Şeref Fayat, "Yavaş yavaş faizlerin düştüğü bir patikaya girerken, yaşananlar sonrası bir kaç gün içinde bütün kredilerin neredeyse kapandığı, gelişmelerin kredi faizlerine yansımasının çok hızlı olduğu, maliyetlerin daha da arttığı sıkıntılı bir sürece girildi. Şu ana kadarki faiz indirimlerinin kredi maliyetlerine yansıması zaten çok yavaştı. 'Belki yılın ikinci yarısında yatırım yapabiliriz' diye düşünenlerin de artık 'bu yıl yatırım yapmayız' noktasına geldiği bir süreç yaşıyoruz" dedi.

Ağırlıklı olarak Avrupa ve ABD'ye ihracat gerçekleştiren System Denim'in Yönetim Kurulu Başkanı olan Fayat, "Avrupalı müşteri taleplerindeki toparlanma beklentisi ile tevsi yatırımına ilişkin bütçeler yaparken, son gelişmelerin ardından bu planları hemen rafa kaldırdık" dedi ve ekledi:

"Sanayicinin sıkıntısının arttığı bir dönem. Kredi maliyetleri birdenbire 10 puan arttı, yüzde 48-50'den yüzde 58-60'a çıktı. Dolayısıyla finansman maliyetlerimiz artacak. Masraflarımızın kesilmesi gerekiyor... Masraflarımızdan yüzde 5 kesinti yapmalıyız ki, sene başındaki masraf bütçemizi yakalayalım. Sanayici şimdi kendi çıkartmadığı bir krizin faturasını ödemek zorunda."

TİCARİ KREDİ FAİZLERİ ARTTI

Bankacıların Reuters'a verdiği bilgiye göre, ortalama yüzde 42-43 seviyelerindeki kısa vadeli ticari kredi faizleri son olayların ardından ortalama yüzde 52-53 seviyelerine yükselirken; banka bazında yüzde 60'lara kadar çıkan oranlar görülebiliyor.

Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Merkez Bankası eski baş ekonomisti Hakan Kara da geçtiğimiz günlerde X'ten yaptığı değerlendirmede, son gelişmelerin en çok şirketlerin yatırım harcamalarını etkileyeceğini belirterek, "Yatırım ivmesinde zaten bir süredir yavaşlama eğilimi vardı, muhtemelen kısa vadede daha da belirginleşecek" demişti.

ŞİRKETLER RİSK SEVİYELERİNİ ARTIRIYOR

Adının açıklanmasını istemeyen bir holding kaynağı ise, "Büyük holdingler ve şirketler risk değerlendirme toplantıları yapmaya başladı. Olaylar sonrası borsadaki düşüş, kurdaki yükseliş, enflasyon beklentilerindeki artış, artan fonlama maliyetleri tekrar değerlendiriliyor. Çoğu şirket için risk seviyesinde 2-3 kademe artış var" dedi.

Aynı kaynak, şirketlerin aynı zamanda insan kaynakları ve boykot edilen ürünler anlamında da risk değerlendirmeleri yaptığını belirterek, "Bu politik ortamda büyük şirketlerin çalışanlarının protesto gösterilerinde yer alması ya da paylaşım yapması gibi konular da insan kaynakları ayağını ilgilendiren risk unsurları olarak öne çıkıyor" diye konuştu.

Plastik ve endüstriyel ekipman üreticisi Kayalar Genel Müdürü Fikret Kaya da, "Yeni bir yıla girdik, ilk çeyrek daha yeni bitmek üzereydi, analiz edecektik. Ama bu gelişmelerle birlikte herkes hesabını kitabını tekrar yapacak, ondan sonra gelecek 9 ayın planını yapacak" dedi ve ekledi:

"Üç aylık olarak yaptığımız değerlendirmeleri artık aylık yapmak zorunda kaldık. Şu an her şirketin ayrıyeten konjonktüre göre bir plan yapması gerek diye düşünüyorum."

EKONOMİK KONJONKTÜRDE OLUMLU TABLO BEKLENTİLERİ DE ÖTELENDİ

Ziylan Gayrimenkul yönetim kurulu başkanı ve FlO yönetim kurulu üyesi Mehmet Büyükekşi ise, ekonomik konjonktürde 7. aydan itibaren daha olumlu bir tabloya ulaşılacağı yönündeki beklentinin, "9. aydan itibaren" şeklinde değiştiğini söyledi.

Büyükekşi, faiz indirim sürecinde kesintiye uğrama beklentisine de işaret ederek "Geçen haftaki olaylarda birden kurun 42'ye çıkması sonra tekrar 38'e düşmesini gördük. Biz normalde Nisan ayında 250 baz puan daha faiz indirimi bekliyorduk. Ama şimdi bu biraz daha ötelenecek gibi. Faizler tekrar yüzde 46'lara çıktı. Sanayicinin fonlama maliyetleri tekrar yüzde 45-50'lere geldi. Halbuki bu yüzde 40'lara kadar düşmüştü. Onun için bir miktar inkıtaya uğrayacak diye düşünüyorum" dedi.

Bir birleşme-satın alma danışmanı ise, son sürecin yabancı yatırımlara artı ya da eksi şekilde yansımasını görmek için henüz çok erken olduğunu söyledi.

Kaynak, "Zaten biz bu anlamda çok nagatifteyiz... Yabancı yatırımcı aldığı risk karşısında 'getirim var mı' diye düşünür. Mehmet Şimşek'in yaptıklarına rağmen bu getiriyi göremedi yatırımcılar. Yabancı yatırımcı 'burada demokrasi yok, adalet yok, hukuk yok diye düşündüğünden' değil, getiriyi göremediği için gelmiyor" diye konuştu.

Nefes