Stres İç ya da dış çevreden kaynaklanan, temel gereksinimlerin karşılanmasını engelleyen, standart dengeyi bozan ya da tehdit eden bir olay, durumdur. Kriz ise bireyin alışageldiği baş etme yöntemleri ile ele alamadığı çözümsüz kaldığı bir durumdur.
Kriz çeşitlerini gelişimsel ve durumsal krizler olarak 2 basamakta
inceleyebiliriz. Okula Başlama, ergenliğe girme, evden ayrılma, evlilik, çocuk sahibi olma, menopoz gelişimsel krizlere örnek verilebilir. Hastaneye yatma, hastalık,
evdeki rollerin değişimi, yeni
kardeş, taşınma, boşanma ve benzeri gibi durumlar ise durumsal krizlere örnek
olarak verilebilir.
Krizin vücudumuzda hangi evrelerden
geçerek sorun yarattığını bilirsek çözmekte bizim için bir o kadar kolay
olacaktır. Krizin başlangıç döneminde
birey kriz yaratacak durumla karşılaşmıştır. Sıkıntı, gerilim ve tehdit
hissedebilir. Rutin baş etme mekanizmaları ile bireyler krizle baş etmeye
çalışır. Anksiyete döneminde ise
geçmiş deneyimler işe yaramaz ya da çok az yardım eder. Gerilim artar ve
umutsuzluk vardır. Çözümde yetersizlikler vardır.
Dağılma dönemi ise işlerin kötüye gittiği
dönemdir. Aktivitede bozukluk dağılma vardır. Dönüm noktasıdır. Kontrol kaybı duygusu vardır Gerilim
artar, umutsuzluk, artar. Çözümde
yetersizlik vardır. Odaklanılan nokta
yeniden tanımlanarak çözümlenebilir. Kriz dönemi ise olayların çığırından
çıktığı dönemdir. Çözümde yetersizlik sonucu çekilme ve umutsuzluk görülür. Artık
sorunlarla baş edememe, daha fazla dayanamama görülür. Bu durumda bireyin
rahatlamaya ihtiyacı vardır. Ön yargısız dinleyen bir kulağa ihtiyacı vardır.
Huzurlu, barışık ortama gereksinimi vardır. Problem çözme becerisine ara
vermeye ihtiyacı vardır.