Avrupa için tek seçenek TürkAkım

Rus enerji devi Gazprom, Ukraynalı şirketler Naftogaz ve Ukrayna Gaz İletim Sistemi Operatörü ile transit anlaşmalarının uzatılmasına yönelik müzakerelerin sonuçsuz kalmasının ardından, dün gaz akışını durdurma kararını açıkladı.

Gazprom ile bazı Avrupalı alıcılar arasında devam eden uzun vadeli anlaşmalara rağmen Ukrayna üzerinden Rus gazı sevkiyatına ilişkin beş yıllık sözleşmenin süresi doldu.

Gazprom dün yayınladığı basın açıklamasında, “Ukrayna tarafının bu anlaşmaları uzatmayı tekrar tekrar ve açıkça reddetmesi nedeniyle Gazprom, 1 Ocak 2025'ten itibaren Ukrayna üzerinden transit gaz tedarik etmek için teknik ve yasal fırsattan mahrum bırakıldı.” dedi.

SLOVAKYA’DAN KİEV’E TEPKİ

Ukrayna üzerinden geçen gaz boru hattı, Rus gazını almaya devam etmeyi ümit eden ve Ukrayna'yı transit anlaşmalarını uzatmaya çağıran Slovakya'ya uzanıyor. Kiev'in gaz geçişini durdurma kararına tepki olarak Slovakya Başbakanı Robert Fico, geçen hafta Ukrayna'yı elektrik tedarikini kesmekle tehdit etmişti.

Fico, Facebook hesabında yayınladığı görüntülü mesajda, Ukrayna üzerinden Avrupa'ya gaz geçişinin durdurulmasının Avrupa Birliği (AB) için sonuçları olacağını söylemişti. Slovak Lider, “Bunun Rusya için değil ama Avrupa Birliği'ndeki hepimiz için ciddi sonuçları olacak.” ifadelerini kullanmıştı.

‘TARİHİ OLAY’

Ukraynalı yetkililer transit geçişin durdurulduğunu doğrulayarak bunu ulusal güvenlik açısından “tarihi bir olay” olarak nitelendirdi. Kiev, Moskova ile yeni bir transit anlaşması olasılığını uzun süredir reddediyordu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 19 Aralık'ta düzenlediği yıllık basın toplantısında durumun nihai olduğunu vurgulayarak, “Bu transit sözleşmesi artık olmayacak, bu açık. Ama biz idare edeceğiz; Gazprom idare edecek.” demişti.

GÖZLER TÜRKAKIM’DA

Geçen yıl Gazprom, Ukrayna üzerinden yaklaşık 15 milyar metreküp AB’ye yakıt tedarik etti ve bu miktar AB'nin toplam tüketiminin yüzde 4,5'ini oluşturdu. Şu anda Avrupalılar için Rus gazının tek kaynağı, TürkAkım’ın Balkan Akım’a tedarik ettiği yakıt.

Bu hat Romanya, Yunanistan, Kuzey Makedonya, Sırbistan, Bosna Hersek ve Macaristan'a yılda yaklaşık 14-15 milyar metreküp gaz tedarik ediyor. AB üyesi Macaristan, geçen ekim ayında 2024 boyunca boru hattı üzerinden rekor miktarda doğal gaz ithal ettiğini açıklamıştı.

TürkAkım’ın uzantısı olan Balkan Akım, Sırbistan'ın devlete ait olan Srbijagas tarafından yönetiliyor ve finanse ediliyor.

UKRAYNA TÜRKAKIM’I HEDEF ALMIŞTI

2024 Haziran ayında St.Petersburg şehrinde düzenlenen Uluslararası Ekonomik Forum toplantısında uluslararası haber ajanslarının yöneticileriyle görüşen Putin, Ukrayna’nın TürkAkım ve Mavi Akım’ı da hedef aldığını söylemişti.

Rus Lider, “İhtilafın patlak verdiği günden bu yana Rusya’dan Türkiye’ye giden doğal gaz boru hatları tehdit altında. Batılı ülkelerin Ukrayna’ya sağladığı insansız deniz araçları, her iki boru hattını da hedef olarak görüyor.” açıklamasında bulunmuştu.

Ayrıca Alman Der Spiegel dergisi de Eski Ukrayna Genelkurmay Başkanı Valeri Zalujni’nin TürkAkım’ı havaya uçurma planlarını yazmıştı. 2024 Kasım ayında yayınlanan haberde, Zalujni’nin görevlendirdiği sabotaj ekibinin TürkAkım’ı havaya uçurma operasyonunun başarısız olduğu aktarıldı.