CHP'nin 38. seçimli Kurultayı hakkında ortaya atılan 'şaibe' iddialarının ardından başlayan adli süreç yüksek tanisyonu ile devam ediyor. "Umarım, mutlak butlan çıkmaz ama olursa da partimi kayyıma terk edemem. Ben kabul etmesem kayyım gelecek. Kayyıma mı bırakayım?" ifadelerini kullanan Kılıçdaroğlu hem muhalefet hem de CHP içerisinde yoğun eleştirilere maruz kalıyor.
Dün gece CHP'li 10 vekilin desteği ile beraber iktidara yakın yayın organları ve yazarları dışında toplum desteğini alamayan Kılıçdaroğlu'na mevcut yönetime destek vermesi yönünde çağrılar peşi sıra yapılmaya devam ediyor.
Özel'in 'kayyuma da butlana da partiyi bırakmam' açıklamasının Kılıçdaroğlu'na en net cevaplardan birisi olmasının yankıları devam ederken Akademisyen hukukçu Prof. Dr. Tolga Şirin 'kayyum' gerçeğinin geçmişine ışık tuttu.
AKP'NİN KAYYUM İNADI
Şirin'in sosyal medya hesabından yaptığı dikkat çeken hatırlatma, AKP'nin son yıllarda tüm topluma sıfırdan öğrettiği 'kayyum' gerçeğinin geçmişini gözler önüne serdi. AKP'nin kayyum ataması uygulamalarına aslında iktidarının ilk dönemlerinden beri eğilim gösterdiğini ifade eden Şirin 2005 yılında AKP'nin ilk kayyum hamlesini şu şekilde hatırlattı:
- "AK Parti yönetimi, yürütmenin kayyım ataması uygulamalarına iktidarlarının ilk döneminden itibaren eğilim gösteriyordu. Örneğin 2005'te kamu yararına çalışan derneklerin yöneticilerinin görevden uzaklaştırılması hâlinde İçişleri Bakanına, dernek üyelerinden birini "kayyım" olarak atama yetkisi getirilmişti."
AYM İPTAL ETTİ
Ancak AYM, bu yetkiyi dernek özgürlüğüne ters olduğu için reddetti:
- AYM, derneklerin kendi yöneticisini kendisinin seçebilmesi gerektiğini, bu şekilde dışarıdan belirlemelerin dernek özgürlüğüne ters olduğunu söyledi ve hükmü iptal etti. Bkz. AYM, E. 2005/8, K. 2006/2, T. 05/01/2006.
AKP 2021'DE KANUN ÇIKARDI: YİNE KAYYUM
Ancak AKP yönetimi 2021'de yine bir kayyum kanunu çıkardı. Bu defa İçişleri Bakanı'nın atama yapamadığını, o halde "valilik sulh hukuk mahkemesine başvursun, mahkeme bir kayyım atasın" anlamına gelen bir hüküm koydu.
AYM BUNU DE AYKIRI BULDU
Ancak 2005 yılından sonra 2021 yılında alınan bu karar da AYM tarafından aykırı bulundu:
- AYM, bunu da örgütlenme özgürlüğüne aykırı buldu. Yürütme veya yargı tarafından kayyım atanmasındansa üyelerin kendi yöneticilerini kendilerinin seçmeleri gerekliliğini vurguladı. Bkz. AYM, E. 2021/28 K. 2024/11, T. 18/01/2024.
Şirin bu kararların ortak mantığını şu şekilde açıklıyor:
- İki kararda da ortak mantık şuydu: Dernekler, dışsal müdahalelere dizayn edilemez. Örgütlenme özgürlüğünün özü, özerk karar alma yetkilerine saygı duyulmasını gerektirir.
AYM'YE İPTAL BAŞVURUSU YAPAN KİŞİ: KILIÇDAROĞLU
Son günlerde CHP'ye yapılan yargı kıskacı hakkında karşı duran bir açıklama yapmayan ve seçimle değil mahkeme kararı ile yeniden genel başkanlığa gelme yönünde açıklamalarda bulunan Kılıçdaroğlu, AKP'nin ilk kayyum hamlesini AYM'ye taşıyan kişi.
25 Temmuz 2006 yılında 26239 sayılı Resmi Gazete'de yer alan Anayasa Mahkemesi'nde söz konusu kayyum kararına itirazı edenin bugünkü kayyum polemiğinin göbeğinde yer alan Kılıçdaroğlu , Ali Topuz ve 122 vekil.
Kılıçdaroğlu'nun AKP'nin kayyum uygulamasına yönelik itirazı sonucunda AYM 05.01.2006 yılında maddenin Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesi ile iptaline oy birliği ile karar verdi.
