Örencik köyü civarında yer alan dünyanın bilinen en eski
yapılarının olduğu yerdir. Bir yerleşim yeri olmaktan çok kült merkezi olarak
tanımlanıyor. Bu yapıların tarım ve hayvancılıkla uğraşmaya yakın son avcı
gruplar tarafından inşa edildiği anlaşılıyor. Yapıların ortak özelliği T
biçimindeki dikilitaşların yuvarlak bir şekilde araları taşla örülecek şekilde
planlanmasıdır. Dikilitaşlar üzerinde birçok motif barındırıyor. Bu motifler
genel olarak insan, el ve kol motifleri, çeşitli hayvan motifleri ile soyut
semboller oyma yöntemi kullanılarak ya da kabartılarak işlenmiştir. Motiflerin yer yer sıklığı süsleme olamayacak
kadar yoğun olarak kullanılmıştır. Bu yoğunlukta bir anlatım ifade ettiği
düşünülmektedir. Çeşitli hayvan motifleri olarak akbaba, yaban ördekleri,
yılan, tilki, boğa ve yaban domuzu gibi motifler kullanılmıştır. Avcı toplayıcı
gruplar açısından düşünüldüğünde bölgenin tarihinin M.Ö 9600 – 7300 çanak
çömleksiz neolitik çağın A evresine kadar uzandığı, günümüzden 11600 yıl
öncesine kadar derin bir tarih taşıdığı ileri sürülüyor. Bu eşsiz anıtsal
mimari ile Göbekli Tepe bir o kadar eşsiz ve özel. Bu nedenle 2011 yılında
UNESCO dünya mirası geçici listesine giren Göbeklitepe, 2018 yılında UNESCO
Dünya Kültür Miras Listesi’ ne alınmıştır. İnsan motifleri içeren dikilitaşlar
insan vücudunu üç boyutlu tarzda stilize yontulardır. Şanlıurfa müzesinde
bölgeden çıkarılan heykel ve taşlar sergilenmektedir. Paleolitik Çağ’ a uzanan
tarihi ile 2019 yılı Göbeklitepe Yılı olarak ilan edilmiştir.