KKM'de 782 milyar TL'ye ulaşıldı

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Başkanı Alpaslan Çakar Habertürk'e misafir oldu. Çakar "Kur korumalı yatırım  22 Nisan'da 782 milyar TL'yi buldu" dedi.

Çakar'ın açıklamasında öne çıkanlar şöyle;

"2019 senesinde esasen ekonomik kriz tüm dünya üzerinde vardı. 2019 normalleşmeye giderken Çin'de çıkan virüsle 2020 senesini pandemiyle geçirdik. Pandemi tüm ekonomik yaşamı hepsini negatif etkiledi. Tüm ekonomi otoriteleri kendi ülkelerinin üretimini, istihdamını koruma endişesiyle hareket ettiler.

Bir çok mekanizma işletildi; buradaki asli endişe üretimi, istihdamı ve genel ekonomik işleyişi korumaktı. Bunlara karşın dünya ekonomisi 2020 senesinde yüzde 3.1 oranında küçüldü. Ticaret hacmi yüzde 8 daraldı.

Aşının bulunmasıyla ötelenmiş taleplerin döneme girmesiyle dünya ekonomisi büyüdü. Dünya ekonomisi 2021 senesinde yüzde 6.1 seviyesinde büyüdü; ticaret hacmi yüzde 10 seviyesinde büyüdü. 2018 senesinden sonra, en büyük büyüme gerçekleşti. Bu büyüme diğer komplikasyonları yanında getirdi.

Arz, her sektörde paralel bir şekilde ve dilenen şekilde artmadı. Enerji fiyatları ve girdi maliyetlerinde ciddi değişiklikler oldu. Hatta 2019 senesinde petrol fiyatı 45 dolardı şu anda 110 dolar; sıksık artış trendine girdi. 

Petrol ve doğalgazın fiyatının arttığı bir ortamda tüm girdi maliyetlerinde artış olur. Bu artışlar dünyada bir enflasyon doğurdu. ABD'de 40 sene sonra birtakım görülmedik enflasyonlar oluşmaya başladı.

Enflasyon ciddi bir maliyet, enflasyonu neticesi petrolün fiyat artışı eşittir enflasyondur. Dünyanın bu enflasyon mahaline girmesi talep enflasyonunu etkiledi. 2020 senesine ertelenmiş taleplerin döneme girmesiyle hem maliyet hem talep enflasyonu oluştu.

Enflasyon öyle bir şey ki, bir sefer gelip devam ettikçe fiyatları bozuyor. Gerçek olmayan bir enflasyon doğuruyor. Beklenti enflasyonu her yerde benzer şekilde işler. Bizim ülkemizde biraz daha çok işlediğini söyleyebilirim. Tüm dünyada ciddi bir maliyet enflasyonu var.

2. Dünya harpından sonra en büyük krizi yaşadık. Üretimin tamamı durdu. Arz talep dengesi bozuldu. Enerji fiyatlarındaki artış ve arzın olmaması tüm süreci tartışmasız negatif etkiliyor. Araçlarda çip krizi hala devam ediyor.

Şöyle bekliyorum; hiçbir kriz ebediyete dek sürmez, kesinlikle çözülecektir. Dünyadaki enflasyon biraz daha sürecek. Rusya Ukrayna harpının nasıl şekilleneceği oradaki enerji fiyatlarının petrol ve doğalgaz fiyatlarının nasıl şekilleneceğini belirleyecektir. Savaş olmasaydı biz bu dönemde küresel düzeyde normale dönerdik.

Ticaret hacminin normalleştiği tedarik zincirinin kısmen olağanlaştığı bir dönemde harp çıktı. Savaş risk arttırır. Savaş güvensizlik yaratır. Savaş öngörülebilirliği azaltır. Savaş coğrafyası hem doğalgaz hem petrol yönünden mühim bir tedarikçi. Kimyevi gübre konusu ile ilgili en mühim tedarikçilerden.

Avrupa'nın doğalgaz ve petrol gereksiniminin fazlası Rusya'dan sağlanıyor. Rusya'ya karşı petrol alışverişinin kısıtlanması söz konusu. Bunlar enerji fiyatlarını negatif etkileyecektir.

Dünyada büyüme trendi 2022 amacıyla yüzde 4.4 olarak öngörülmüştü. Revize edildi, yüzde 3.6'ya çekildi. Savaşın doğurduğu bir sonuç.

Barışın tesis edilmesi tüm dünyanın olduğu kadar bizim için de çok mühim. Rusya bizim için çok mühim bir pazar. Bizim enerji ithalatımız 51.5 milyar dolar. Bu sene 100 milyar dolar olması bekleniyor. Rusya turizm yönünden de çok mühim. Ukrayna da çok mühim bir pazar. Pandemi evveli 6 milyon Rus, 2 milyon Ukraynalı ağırladık. Turizmden 2019 senesinde 35 milyar dolar gelir elde ettik. Pandemide 12 milyar dolar, geride bıraktığımız sene 24 milyar dolar, bu sene 3540 milyar dolar beklentisi var."