Tiroid nedir?
Tiroid, tıpta prominentia laryngea olarak tanımlanan ve halk arasında adem elması olarak bilinen kıkırdak yapının hemen altında bulunur. Kelebeği andıran yapısıyla kendini belli eden bu organ, yutkunmayla birlikte yukarı aşağı hareket eder. Tiroid bezinin yan taraflarında şah damarı olarak tanımlanan atardamarlar bulunur. Tiroid bezi, beyinde yer alan hipofiz bezinin uyarmasıyla harekete geçer. Hipofiz bezi, TSH adlı hormonu salgılayarak tiroid bezinin harekete geçmesini sağlar. Tiroid uyarıcı hormon olarak da bilinen TSH, dolaşım sistemi aracılığıyla tiroid bezine ulaşır ve tiroid bezinin hormon üretimini tetikler. Tiroid bezinin az miktarda hormon salgılaması durumunda hipofiz bezi, TSH hormon salınımını artırır. Hipotiroidi olarak tanımlanan tiroid yetmezliği hastalığında bu yüzden TSH hormon düzeyi yüksek fakat tiroid bezi tarafından salgılanan T3 ve T4 hormon düzeyi düşük olur. Tiroid bozukluklarının teşhisi amacıyla laboratuvar ortamında ölçülen TSH hormonu aynı zamanda tiroid bezinin iyot tutmasını sağlar. Tiroid hormonu yeteri kadar salgılandığında ise kanda bulunan TSH düzeyi azalır. Farklı bir deyişle, tiroid bezinden salgılanan T3 ve T4 hormonları kan düzeyinde ne kadar fazlaysa beyinde yer alan hipofiz bezinden salgılanan TSH hormon düzeyi o kadar düşük olur. TSH düzeyinin referans aralığının altına düşmesi de tiroid hastalığı olarak adlandırılır. Tiroid bezinin fazla çalışmasına bağlı olarak oluşan bu durumda ortaya çıkan rahatsızlık ise hipertiroidi olarak tanımlanır. Beyindeki hipotalamus bölgesinin uygun miktarda TRH hormonu salgılamasıyla tetiklenen hipofiz bezi, TSH hormonu salınımı yaparak tiroid bezinin T3 ve T4 hormonlarının salınımını kontrol eder. Metabolik düzenin sağlanması ve ilgili organların uyarılabilmesi için bu üç endokrin bezinin de uyum içinde çalışması gerekir.