Çocukları için gidenler artıyor

Türkler Kâğıthane’de ev alacağına aynı parayla Atina’da ev alıp AB vatandaşı olmaya çalışıyor. Aileler ortaokuldan itibaren çocuklarını yurt dışında okutmanın yollarını arıyor.

Türkiye’de konut fiyatlarının fahiş miktarda artması, ekonomik kriz ve siyasi gelişmelerin de etkisiyle yurt dışına gidenlerin sayısı artıyor. Vatandaşlık işlemlerine aracılık eden Vesta Global Kurucu Ortağı Armağan Akyüz, Gezi’den sonra yurt dışına ilginin arttığına dikkat çekiyor.

* Siz daha çok Türk yatırımcıların yurt dışında yatırım yapmasına aracılık ediyorsunuz. Yurt dışına ilgi nasıl?

Vize süreçlerindeki zorluklar, sürdürülebilir ve kazançlı yatırım arayışı ile özgür dolaşım hakkı gibi birçok etken, Türk yatırımcıları alternatif yaşam ve yatırım modellerine yöneltiyor. Avrupa’da yatırım yoluyla oturum sunan Golden Visa modelleri, Türk yatırımcıların stratejik planlamalarında önemli bir yer edinmeye başladı. Türkler riski dağıtmak, yatırımını çeşitlendirmek istiyorlar. Üstüne bir de oturum izni, vatandaşlık alarak ailelerini de buna dahil etme planları öne çıkıyor.

* Türkler daha çok nasıl yatırımları tercih ediyor?

8 yıldır yurt dışı yatırımlarına aracılık ediyoruz. O dönemlerde sadece üst gelir grubu oturum izni ya da vatandaşlık için yatırım yapıyordu. Ama şu anda bu tabana yayılmaya başladı. Çünkü Türkiye’de emlak fiyatları öyle bir noktaya ulaştıkki insanlar ben Türkiye’de deprem riski olan bir yerde 250-300 bin dolara 1+1 bir yer alıp kiraya vereceğime gidip Dubai’den alırım diyor. Hem döviz bazında kira geliri elde ediyorlar hem de ailece Avrupa’da oturabiliriz mantığıyla bakıyor. Şimdi Amerikan ve İngiliz üniversiteleri ağırlıklı olarak Yunanistan’da kampüsler açmaya başlayacaklar. İleride çocuğumu orada okuturum diyor.

* Ne kadar geliri olan dışarıya gidiyor?

Mesela Yunanistan’da oturum izni için bölgesine göre 250-300 bin Euro ayırmak gerekiyor. Ama Dubai’de 150 bin dolara bile gayrimenkul alabiliyorsunuz. Letonya’da 150 bin dolarlarla bir oturum izni alabilirsiniz. Mesela yeşil pasaportu olan biri Yunanistan’a sırf çocuğunun geleceğini düşündüğü için vatandaşlık programına başvurabiliyor. Gelir durumu yüksek olanlar riski dağıtmaya çalışıyor.

* Birden fazla ülkede yatırım yapanlar var mı?

Var tabii. Bir müşterimiz hem Dubai hem Portekiz hem İspanya’da yatırım yaptı.

Mesela Kağıthane’de 250 bin Euro’ya 1+1 daire alacağınıza Atina’da 1+1 alarak Euro ile kira geliri elde edip, oturum izni alabilirsiniz. Böylece Avrupa kapılarını açabiliyorsunuz. Aynı parayla Dubai’de alsanız elde edeceğiniz gelir bunun iki katına çıkıyor. Hem oturum izniniz oluyor.

TÜRK VATANDAŞLIĞI CAZİBESİNİ KAYBETTİ

* Türklerin yurt dışındaki gayrimenkul alımları 100 milyar liraya yaklaştı. Artacak mı?

Evet artacak. Mesela Londra’da bir gayrimenkul aldınız yüzde 10’nu peşin veriyorsunuz yüzde 70’ini inşaat bitince veriyorsunuz. Belki o rakamlara yansıyanlar sadece bu yüzde 10’luk kısımdır. O yüzden yurt dışına giden yatırım daha yüksek olabilir.

* Yurt dışından Türkiye’ye gelen yatırımlar ne düzeyde?

Son yıllarda gelenler inanılmaz azaldı. Çalışanlar artık Dubai’de iş yapıyor. Çünkü Türkiye cazibesini kaybetmeye başladı, vatandaşlık verme süreleri uzadı. Suistimaller oldu. Artık Türk vatandaşları bile Schengen alamıyor. Birçok insan o yüzden de Türk vatandaşlığı almıştı. Türk vatandaşlığı cazibesini kaybetti.

* Çocuğuyla yurt dışına gidenler artıyor yani?

Yavaş yavaş başladı. İyi geliri olanlar zaten eğitim için çocuğunu İngiltere’ye yolluyor. Eskiden aileler çocuklarını ağırlıklı üniversite eğitimi için yurt dışına gönderdi. Şimdi İngiltere ve Dubai’ye lise ve ortaokul düzeyinde eğitim almak için gidenler de var.

OKUL ÜCRETLERİ RAHATSIZ EDİYOR

* Türkler en çok hangi ülkeleri tercih ediyor?

Çocuğunun eğitimi için daha fazla Dubai’ye gidenler var. Türkiye’de okul fiyatlarının çok artması insanları rahatsız etmeye başladı. Türkiye’de 35 bin dolara okul var. Avrupa’da bunun ortalaması 15 bin Euro. ‘Ben bu parayı burada vereceğime Avrupa’da Dubai’de daha az para verip okuturum’ diyen bir grup oluşmaya başladı. Eğitim için gidenlerin sayısı artacaktır. Bundan önce çok yoktu şimdi daha çok artacak. Oturum için en çok Yunanistan tercih ediliyor.

* Yunanistan’a giden çok mu?

Yunanistan’ın, Golden Visa programı Türk yatırımcılar için en popüler seçenek. Türk vatandaşları, program kapsamında verilen tüm oturum izinlerinin yüzde 14.7’sini oluşturuyor. Bugüne kadar 2 bin 698 Türk yatırımcının Golden Visa oturumu onaylandı. 2024’te Türk vatandaşlarına verilen onay sayısı 1.067 iken bu yıl 1.698’e yükselmesi, ilginin ne kadar hızlı arttığını gösteriyor.

ARABASINI SATIP YURT DIŞINDA EV ALAN VAR

* Türkiye’de hukuki, siyasi ortam insanların yurt dışında yatırım yapmasında etkili mi?

Gezi’den bu yana Türkiye’den yurt dışına ciddi ilgi var. Her şey güzel giderken bir anda o kırılma oldu. Her olumsuz açıklama bunun üzerine tuz biber ekiyor. Sadece bireylerin değil şirketlerin de yurt dışında gayrimenkul alımları arttı. Bir şirketin Dubai’den fatura kesmesi prestij oldu. Dubai’de villa, gökdelende kat alanlar var.

* Burada evini satıp yurt dışında alan var mı?

Var. Türkiye’de arabasını satıp yurt dışında gayrimenkul alan var. Bugüne kadar yurt dışına yatırım yapıp da ben pişman oldum diyen olmadı.

NEFES